27-Daagse reis door Kham en Amdo – Een reis met Pieter door de Tibetaanse wereld
Uitzonderlijke mensen, spectaculaire landschappen, prachtige kloosters – een reis door Kham en Amdo, het oostelijke deel van de Tibetaanse wereld, is een onvergetelijke ervaring.

De Tibetanen treden je hartverwarmend open tegemoet, of het nu ontroerend devote gelovigen zijn die hun gebedsrondes lopen bij kloosters en heiligdommen; of nomaden op de graslanden; of ‘ongetemde’ Khampa’s in een wildweststadje als Litang; of pelgrims die duizenden kilometers te voet onderweg zijn, zich elke paar passen neerwerpend en weer opstaand.
De landschappen blijven verbazen met hun grootsheid en afwisseling. Je reist over lege hoogvlaktes en door diepe rivierkloven; je ziet besneeuwd hooggebergte, en markante rotspieken, en graslanden vol yaks; je rijdt over spectaculaire passen en wandelt naar een gletsjer. En de Tibetanen kleuren dat natuurschoon in met hun karakteristieke gebedsvlaggen, vlagstoepa’s, en religieuze reliëfs.
Je bezoekt prachtige kloosters, en de kans is heel groot dat je een gebedsdienst van reciterende monniken mee mag maken; en dat je ergens wordt toegelaten bij de bezwerende rituelen in een beschermkapel – ceremoniën die vaak gepaard gaan met meeslepend slagwerk en bazuingeschal.
Kham en Amdo laten je een veel puurder Tibet zien dan de centrale regio rond Lhasa, waar de instroom van mensen uit andere delen van China veel groter is en bovendien in de zomermaanden dagelijks duizenden toeristen arriveren.
Bekijk - Programma
Vertrek.
Dag 02 Aankomst in Kunming
Transfer van de luchthaven naar het hotel, dichtbij het Green Lake Park. Het is een mooie plek om je onder de mensen mengen. Ze zingen, dansen, musiceren, vliegeren, slenteren, spelen Chinees schaak en gaan onverstoorbaar op in hun eigen bezigheden. Het is een prachtig inkijkje in het leven van de gewone Chinese man en vrouw.
’s Avonds neemt de reisleider je mee naar een gezellige buurt bij het universiteitsterrein waar veel leuke eethuizen en cafeetjes te vinden zijn.
Dag 03 Kunming – Zhongdian
In de avond transfer naar de luchthaven voor de vlucht naar Zhongdian, ook wel Shangri-La genoemd. Na aankomst transfer naar het hotel.
Dag 04 Zhongdian – Acclimatisatiedag
Zhongdian ligt op bijna 3200 meter en wordt als de poort naar Tibet gezien. De komende dagen gaan we naar 4000 meter dus het is zaak hier goed te acclimatiseren en goed naar je lichaam te luisteren.
Zhongdian is een tamelijk toeristische plaats met volop winkelstraatjes. 5 Kilometer buiten de stad ligt het Ganden Sumtseling klooster fotogeniek langs een meer. ‘s Avonds komt de bevolking naar het centrale plein van de stad om te dansen.
Dag 05 Zhongdian – Deqin
Al snel na vertrek kom je aan de Mekong die je vandaag stroomopwaarts volgt langs een van zijn spectaculairste trajecten. Je reisleider Pieter Neele is een groot kenner van het stroomgebied van deze bijna 5.000 kilometer lange rivier, en is zelfs de ontdekker van zijn bron.
Halverwege stoppen we in Cizhong. Franse missionarissen introduceerden in deze regio zowel het katholicisme als de wijnbouw, het dorp wordt dan ook opgesierd door een kerk en ligt te midden van velden met druiventeelt. Tibetanen zijn bijna zonder uitzondering boeddhistisch, het is dan ook opvallend dat ze hier vatbaar bleken voor het Christendom.
Na Cizhong wordt het landschap allengs ruiger, en het rivierdal dieper. Op den duur klimt de weg omhoog naar Deqin, een landschappelijk hoogtepunt van deze reis. We verblijven twee dagen op 3.400 meter, hoog boven de onwaarschijnlijke kloof die de Mekong hier heeft geslagen. De rivier stroomt 1.400 meter lager, aan de overkant rijst de besneeuwde Kawa Karpo bergketen op tot 6.740 meter. De uitzichten zijn ijselijk mooi.
Dag 06 Deqin, programma naar keuze
Vanaf het hotel kun je de hele dag genieten van de blik op de Kawa Karpo (zo noemen de Tibetanen hem, zijn Chinese naam is Meilixue Shan). Je kunt ook een dagtocht maken naar de grens tussen

Dag 07 Deqin – Xiangcheng
In Xiangcheng staat een prachtig gerenoveerd klooster dat nauwelijks door buitenlanders wordt aangedaan.
Dag 08 Xiangcheng – Litang
Je passeert de grens tussen de Chinese provincies Yunnan en Sichuan en trekt dieper de Tibetaanse regio Kham in. De landschappen die aan je voorbij trekken zijn spectaculair en blijven verbazen door

Dag 09 Litang, programma naar keuze
We zijn nu midden in Kham, het oostelijke deel van de Tibetaanse wereld. Op straat zie je dan ook veel Khampa’s, geharde grote mensen die vaak nog een ‘ongetemde’ indruk wekken. Fascinerend!
In het klooster aan de rand van de stad tref je Tibetaanse gelovigen die er hun gebedsrondes lopen. Het is ontroerend hun overgave en devotie te zien. Er worden hier ook veel jonge monniken opgeleid, sommigen al vanaf hun vijfde jaar. In de stad is het geboortehuis van de zevende Dalai Lama interessant. Je kunt deze plekken met je reisleider bezoeken.
Dag 10 Litang – Garze
Aanvankelijk rijden we nog een stuk over de graslanden, het thuis van nomaden en hun yaks.

Dag 11 Garze, programma naar keuze
Garze ‘voelt’ anders dan Litang. Het is er drukker, de straten zijn smaller, er is meer handel. Maar net als in Litang word je geraakt door de overgave en devotie van de Tibetanen en door de Khampa’s die het straatleven kleuren.
Je kunt je dag vroeg beginnen in een tempel dicht bij ons hotel waar de gelovigen hun gebedsrondes lopen. In het grote klooster aan de rand van de stad maakten we mee dat monniken ons toelieten tot de bezwerende rituelen in de beschermkapel, een aangrijpende ervaring. Op een heuvel gelegen biedt

Dag 12 Garze – Yaquin
We bezoeken een van de grootste nonnenkloosters van Oost-Tibet.
Dag 13 Yaquin – Baiyu
Dag 14 Baiyu – Katok klooster – Dege
In de ochtend bezoeken we eerst het Katok klooster voor we weer op weg gaan. We kruisen de spectaculaire Cho La pas, de top ligt net boven de 5.000 meter en is het hoogste punt van de reis. (Er wordt een tunnel aangelegd, dus wat de Cho La betreft moet je het maken van deze reis niet uitstellen.) In Dege neemt de reisleider je mee voor een niet te missen bezoek aan de beroemde Parkhang drukkerij. Men maakt gebruik van houtblokken waarin de boeken zijn uitgesneden. De enorme collectie maakt deze drukkerij tot de grootste bibliotheek van Tibetaanse boeddhistische teksten. Soms is het oude handmatige drukproces nog te zien. In de schemerige ruimten waan je je in de Middeleeuwen (uit angst voor kortsluiting en brand wordt elektrisch licht geweerd).
Dag 15 Dege – Dzogchen
Was er gisteren na aankomst weinig tijd voor het bezoek aan de Parkhang drukkerij, dan gaan we daar vanochtend heen. Via een mooie onbekende achteraf route die we in 2016 verkenden rijden we vervolgens naar Dzogchen.
Vaak overnachten we in provinciestadjes, daarom kiezen we ter afwisseling voor het kleinere Dzogchen. Zodoende kun je wat van het alledaagse Tibetaanse dorpsleven meemaken. We verblijven er in een eenvoudig, zeer sfeervol Tibetaans guesthouse.
Dag 16 Dzogchen – Serxu
We zetten koers naar Serxu. Het hele traject ligt boven de 4.000 meter, het landschap bestaat daardoor voor een groot deel uit grasland. Serxu wordt ook omringd door steppe. De yaks lopen soms tot in het stadje. We verblijven in de kloosternederzetting die authentieker is dan de gelijknamige nieuwe districtsplaats, de twee liggen een uurtje uit elkaar.
Dag 17 Serxu, vrije dag
We nemen een dag rust in Serxu. Je kunt naar het grote klooster gaan, door het stadje wandelen of een tochtje op de graslanden maken. Of als je eraan toe bent kun je de hele dag lekker niets doen.
Dag 18 Serxu – Yushu
Tussen Serxu en Yushu passeren we de grens tussen de provincies Sichuan en Qinghai, gemarkeerd door de 4.700 meter hoge Anbala Pas. Als we Yushu naderen kruisen we de Yangtze, meer dan duizend kilometer stroomopwaarts van de plek waar we hem op dag 8 van de reis zagen.
Yushu werd in 2010 getroffen door een desastreuze aardbeving. Sindsdien is de stad herrezen, maar de vitaliteit en energie die er voorheen in de straten hing is naar ons gevoel nog niet teruggekeerd. Aan de rand van de stad bezoeken we de uitzonderlijke hoop mani-stenen, de grootste ter wereld. Werkelijk talloos miljoenen stenen, elk versierd met een mantra of religieuze beeltenis, zijn hier bij elkaar gebracht en opeen gehoopt. Altijd tref je hier pelgrims die hun gebedsrondes lopen en nog meer mani-stenen toevoegen.
Dag 19 Yushu – vrij te besteden dag
Buiten de stad staat het heiligdom voor de Chinese prinses Wencheng die hier volgens de overlevering langs is gereisd op weg Centraal Tibet. Zij was in de zevende eeuw een van de vrouwen van de legendarische Tibetaanse koning Songtsen Gampo, net als de Nepalese prinses Bhrikuti, met wie samen ze cruciaal is voor de introductie van het Boeddhisme in Tibet.
Dag 20 Yushu – Maduo
We volgen vandaag de doorgaande weg die Yushu met provinciehoofdstad Xining verbindt. We steken de ruim 4.800 meter hoge Bayunkela pas over. De gelijknamige bergketen is de scheidslijn tussen de Tibetaanse regio’s Kham en Amdo. Maduo is op 4.300 meter de hoogste overnachtingsplaats van de reis.
Dag 21 Maduo – Machen
We volgen nog een stuk de hoofdweg richting Xining, maar slaan dan af en kiezen voor een boeiender route via Darlag en Machen. Je hebt kans in dit gebied de bedreigde Tibetaanse wilde ezels te zien, en een antilopensoort. We overnachten op dag 22 in Darlag. Een heuvel aan de rand van het stadje biedt prachtig zicht op de hier al breed uitwaaierende bedding van de Gele Rivier. Op dag 23 heb je ’s middags nog ruim tijd om Machen te verkennen. Er is een klein klooster dat wordt omgeven door een verbijsterende hoeveelheid vlagstoepa’s, een aanblik die je niet mag missen.
Dag 22 Machen – Tongde
Dag 23 Tongde – Tongren
Zelfs na alle trajecten die we al hebben afgelegd heeft het landschap nog nieuwe dingen in petto. Vandaag verrassen de rode aarde en de rode rotsen die een stuk van de route bepalen. Na twee uur rijden kruisen we bij het Rabgya klooster de Gele Rivier weer, die is daar inmiddels, in vergelijking met Darlag, van 4.000 naar 3.000 meter gedaald. Aan het eind van de dag komen we in Tongren aan.
Dag 24 Tongren, programma naar keuze
De religieuze schilderkunst uit Tongren (Tib. Repkong) is in heel Tibet vermaard. De abt van het Wutun Xia klooster, zelf ook meesterschilder, legde ons uit dat hun schilderingen letterlijk en figuurlijk zo verfijnd zijn, doordat er zelfs penseeltjes gebruikt worden van slechts één wolvenhaar. Het gebruik van natuurlijke grondstoffen voor de verf zorgt ervoor dat kleuren lang helder blijven. Wutun Xia dient ook als academie, van jongs af krijgen de monniken onderricht. Soms kun je daar als bezoeker getuige van zijn. Wutun Xia ligt even buiten Tongren, in de stad zelf ligt het Rongpo Gonchen Klooster. Je hebt ruim de tijd om beide te bezoeken, een passend afscheid van de Tibetaanse wereld die we morgen verlaten.
Dag 25 Tongren – Xiahe, Labrang klooster
We rijden in 3 uurtjes naar Xiahe, waar we het enorme Labrang klooster bezoeken.
Dag 26 Xiahe – Lanzhou
Voor Chinezen is het een van de kleinste en meest achtergebleven provinciehoofdsteden in hun land. Maar als je door de uitgestrekte en vaak lege Tibetaanse streken bent getrokken voelt Xining aan als een metropool. ’s Avonds is het centrale plein in veelkleurig licht gedompeld. Het is een mooi gezicht, maar misschien denk je bij onze terugkeer in de moderne ‘gewone’ wereld toch ook met weemoed terug aan de uitzonderlijke landschappen, mensen, gebruiken en kloosters die we de afgelopen weken hebben gezien.
Dag 27 Vertrek Lanzhou
Transfer naar het vliegveld van Lanzhou
We hebben in de reisbeschrijving soms Chinese en soms Tibetaanse plaatsnamen gebruikt. We kozen telkens voor de naam waarvan we denken dat die voor westerlingen het bekendst is. Dus bijvoorbeeld Yushu (Ch) in plaats van Jyekundo (Tib) en Serxu (Tib) in plaats van Shiqu (Ch). Om dezelfde reden gebruikten we voor de grote rivieren Mekong, Yangtze en Gele Rivier hun westerse aanduidingen, en noch hun Chinese, noch hun Tibetaanse benamingen.
Vervoer
Meestal reizen we met een privé minibusje, zodat we onderweg kunnen stoppen wanneer we willen: de prachtige routes die we volgen nodigen daar vaak toe uit. Aan het begin en eind van de reis nemen we ook een paar keer de openbare bus. De omgeving is daar ‘gewoner’, en het is ook boeiend eens midden tussen de lokale mensen op pad te zijn. Dit betreft de trajecten: Kunming – Dali; Dali – Weixi; Repkong – Xining (dag 3, 5 en 27).
Op de dagen met een programma naar keuze zijn de vervoerskosten voor rekening van de deelnemers. We kunnen immers vooraf niet weten wie wat onderneemt.
Hotels
In aanmerking genomen dat we door afgelegen en minder ontwikkelde gebieden reizen zijn de hotels redelijk comfortabel. We maken gebruik van kamers met eigen douche en toilet, de enige uitzonderingen zijn Dzogchen en Serxu. De toiletten zijn die nachten gemeenschappelijk, een douche is er niet.
Voorbehoud
We hebben in dit gebied zeer veel gereisd, altijd zonder werkelijke problemen. We kunnen echter langs de soms onbereisde trajecten van deze reis altijd voor verrassingen komen te staan. Denk bijvoorbeeld aan wegwerkzaamheden die omrijden noodzakelijk maken, of veranderde regelgeving die aan de bewegingsruimte van buitenlanders beperkingen oplegt. We rekenen in dergelijke gevallen op je begrip en flexibiliteit.
De reis wordt uitgevoerd door de Nederlandse reisleider Pieter Neele die de route zelf heeft ontwikkeld. Als hij door overmacht niet beschikbaar is zoeken we een vervanger. Ook in dat geval rekenen we op je begrip.
Groepsgrootte
4-6 deelnemers. Met minder dan 4 mensen gaat de reis ook door, mits de deelnemers instemmen met de dan geldende afwijkende reissom.
Bekijk - Inclusief & Exclusief
- Overnachtingen in redelijk comfortabele hotels (2-persoonskamers met douche en toilet) zie tekst hotels
- overnachting in Dzogchen en Serxu met gedeeld toilet (geen douche)
- Al het vervoer en transfers met minibusjes en enkele keer openbaar vervoer
- Begeleiding van een Nederlandse gids.
- alle genoemde excursies, belastingen en vergunningenen
- Vlucht Amsterdam – Kunming – Xining – Amsterdam
- visum voor China
- boekingskosten (€ 35,- inclusief STO garantie)
- maaltijden
- entreegelden
- optioneel vervoer op de dagen met programma naar keuze
- persoonlijke hotelrekeningen
- fooien
- Eenpersoonskamertoeslag € 490,- (verplicht indien de kamer niet gedeeld kan worden)