Compleet Bhutan: 26-Daagse culturele rondreis door Bhutan van west naar oost

Dag 1: Vlucht van Amsterdam naar Delhi, Kathmandu of Bangkok

Vandaag begin je aan de reis naar Bhutan. Afhankelijk van de door jou gekozen tussenstop, kun je via India, Nepal of Thailand reizen. We bekijken samen welke tussenstop het beste aansluit bij jouw wensen en budget.

Overnachting Paro (2200 meter)

Na een spectaculaire vlucht over het Himalaya-gebergte land je op de luchthaven van Paro. Bij aankomst staan onze gids en chauffeur al klaar om je hartelijk welkom te heten in het “land van de donderdraak”. Ook nu heb je de keuze om direct een tweetal bezienswaardigheden in Paro te bezichtigen of om rechtstreeks naar het hotel te gaan.

• Ta Dzong museum: Een leuke manier om kennis te maken met de cultuur en geschiedenis van Bhutan is een bezoek aan het Nationale Museum. Het museum is gevestigd in een oude wachttoren uit 1649 en de collectie is verdeeld over 5 verdiepingen. Je vindt hier niet alleen diverse artefacten, thangka's en kostuums, maar ook allerlei ludieke objecten zoals: een ei gelegd door een muilezel of de hoorn van een paard.
• Paro Dzong: Een "dzong" is een gebouw dat vroeger diende als boeddhistisch klooster en als fort. Je komt dan ook in elk dorp wel een dzong tegen. De functie van verdedigingstoren hebben de dzongs al lang niet meer, maar de boeddhistische monniken zijn gebleven. De Paro Dzong is een van de mooiste voorbeelden van de klassieke Bhutanese architectuur en is zelfs gebruikt voor filmopnames van de Bertolucci-film: Little Buddha. Vanaf de Paro Dzong heb je een mooi uitzicht over de vallei.

Overnachting Thimphu (2400 meter)

Onze eerste rit richting het oosten brengt ons vandaag naar de hoofdstad van Bhutan: Thimphu. De rit duurt ongeveer 1,5 uur en voert ons door schilderachtige landschappen vol groene heuvels, rijstterrassen en kleine dorpjes. Met zo’n 115.000 inwoners is Thimphu een van de kleinste hoofdsteden ter wereld. Ondanks haar grootte biedt de stad voldoende bezienswaardigheden om er de komende 2 dagen in door te brengen.

• Tamchog Lhakhang: Even buiten Paro staat de 15e-eeuwse boeddhistische tempel: Tamchog Lhakhang. Opvallend aan deze tempel is de oude ijzeren kettingbrug die naar de tempel leidt en nog helemaal intact is. De brug is gebouwd door Thangtong Gyalpo, een legendarische ingenieur, yogi, smid en architect die door heel Tibet en Bhutan bruggen bouwde, zodat pelgrims de tempels veilig konden bereiken. De brug bij de Tamchog Lhakhang-tempel is een van de laatst bewaard gebleven bruggen uit die tijd.
• Memorial Chorten: Deze stupa met vergulde pieken werd in de hoofdstad gebouwd om de derde koning van Bhutan te eren. Dagelijks lopen hier honderden boeddhisten rond de stupa. In hun handen draaien de gebedsmolens rond om de gebeden de wereld in te sturen.
• Buddha Dordenma: Een ander indrukwekkend eerbetoon is de Buddha Dordenma. Deze 52 meter hoge vergulde boeddha werd gebouwd om de 60e verjaardag van de vierde koning van Bhutan te vieren en bevat maar liefst 125.000 kleinere vergulde boeddhabeelden.
• Royal Takin Preserve: Een takin ziet er een beetje uit als een kruising tussen een koe en een geit. In Bhutan is de takin het nationale dier, maar omdat ze met uitsterven bedreigd zijn, besloot de koning een 3,5 hectare groot gebied aan te wijzen als veilig leefgebied voor de dieren.
• Tashichho Dzong: We sluiten de dag af bij Tashichho Dzong, een kloosterfort met gouden daken dat zowel het religieuze als het bestuurlijke hart van het land vormt. Omdat er overdag gewerkt wordt, mag je het gebouw alleen bezoeken buiten kantooruren en tijdens het weekend, wanneer er niet gewerkt wordt.

Overnachting Punakha (1200 meter)

Het is tijd om Thimphu achter ons te laten. Met op de achtergrond de reusachtige Buddha Dordenma reizen we in ongeveer 3 uur tijd verder richting het noordoosten. Onze eindbestemming van vandaag is het dorp Punakha. Maar voordat we hier inchecken in het hotel, genieten we eerst van de indrukwekkende uitzichten over de Himalaya bij het passeren van de Dochu La-pas.

• Dochu La-pas: Slingerend door de bergen stijgen we naar een hoogte van 3100 meter. Vanaf de pas heb je niet alleen een geweldig panoramisch uitzicht over de besneeuwde toppen van het Himalaya-gebergte, maar zie je ook de 108 Druk Wangyal Chortens liggen. De witte stoepa’s tekenen fel af tegen de achtergrond en zijn gebouwd als eerbetoon aan de Bhutanese krijgers.

Na de pas dalen we af naar ons eindpunt. De omgeving verandert langzaam in een subtropisch gebied, waarna we uitkomen in de Punakha-vallei. Ook hier gaan we direct op pad.

• Punakha Dzong: Het op een na grootste imposante kloosterfort van het land is gebouwd op een eilandje waar de Pho Chu- en Mo Chu-rivier samenvloeien. Dankzij de bijzondere architectuur en de ligging aan het water lijkt de Punakha Dzong zo uit een sprookje te komen. De 17e-eeuwse dzong wordt tot op de dag van vandaag gebruikt als locatie voor het kronen van de nieuwe koning.
• Chimi Lhakhang: Na een wandeling door de rijstvelden van een half uur komen we aan bij de Chimi Lhakhang-tempel, ook wel bekend als de vruchtbaarheidstempel. De monnik Drukpa Kunley versloeg hier een vrouwelijke demon, waarna hij de plek zegende en een stoepa liet bouwen. De huidige tempel dateert uit 1499 en wordt nog altijd bezocht door kinderloze stellen die hopen gezegend te worden met vruchtbaarheid. De tempel is beschilderd met kleurrijke fallussymbolen en bij binnenkomst word je gezegend met een houten fallus. 
• Langste hangbrug in Bhutan: Na deze ludieke ervaring wandelen we terug om via de langste hangbrug in Bhutan de Pho Chu-rivier over te steken. De brug is 180 meter lang en biedt een spectaculair uitzicht over de omliggende vallei.
•  

Overnachting Trongsa (2800 meter)

Vandaag bezoeken en overnachten we in het dorp Trongsa. De 2 uur durende rit naar onze bestemming loopt via de natuurlijke grens tussen west- en centraal-Bhutan: de Pele La-pas op 3400 meter hoogte. Op de pas zelf wapperen kleurrijke gebedsvlaggetjes en heb je een goed zicht op de Jichu Drake-berg (6989 meter) en de Jomolhari-berg (7314 meter). Wanneer we Trongsa naderen, valt direct het imposante kloosterfort op, waar we uiteraard meteen een bezoek aan brengen.

• Trongsa Dzong: De Trongsa dzong is het grootste kloosterfort in Bhutan en een waar architectonisch hoogstandje. Gebouwd op een bergkam vind je hier een enorm complex vol gangen, binnenplaatsen en tempels, met uitzicht over de Mangde Chhu-rivier en Trongsa-vallei. Volgens de traditie moet elke toekomstige koning van Bhutan eerst als gouverneur van Trongsa hebben gediend.
• Ta Dzong: Vlakbij de Trongsa Dzong vind je het wachttorenmuseum: het Ta Dzong-museum. Hier kom je meer te weten over de historie van Bhutan, de koninklijke familie en het boeddhisme.

Overnachting in Jakar (2800 meter)

Na het ontbijt trekken we eropuit om de spirituele rijkdom van de Bumthang-regio te ontdekken. De vallei staat bekend als het religieuze hart van Bhutan en telt talloze kloosters, elk met een eigen sfeer, geschiedenis en betekenis.

• Jambay Lhakhang: Een van de oudste tempels in Bhutan dateert uit de 7e eeuw. Het verhaal gaat dat de Jambay Lhakhang in 1 dag gebouwd is door de Tibetaanse koning: Jambay Lhakhang, die 108 tempels in 1 dag liet bouwen verspreid door heel de Himalaya. De tempel is beroemd vanwege het jaarlijkse Jambay Lhakhang Drup-festival tussen eind oktober en begin november. Tijdens het festival voeren monniken dagenlang heilige dansen uit, gekleed in prachtige kostuums en maskers.
• Kurjey Lhakhang: Een van de grootste heiligdommen in de vallei is het Kurjey Lhakhang-klooster. Deze plaats is vooral speciaal omdat Guru Rimpoche hier mediteerde in een grot en zijn rugafdruk nog zichtbaar is. De cipres naast het klooster zou ontsproten zijn uit zijn staf. Het jaarlijkse Kurjey Lhakhang-festival in juni brengt honderden pelgrims naar het complex.
• Tamshing Monastery: Dit klooster staat niet alleen bekend om de unieke muurschilderingen, maar ook om de ijzeren maliënkolder. Het ijzeren vest is gesmeed door Pema Lingpa, een belangrijke Bhutanese heilige uit de 15e eeuw.
• Jakar Dzong: Hoog op een heuvel in Jakar staat de Jakar dzong. De dzong doet dienst als religieus en administratief centrum van Bumthang en biedt een magnifiek uitzicht over Jakar en de omliggende vallei.
• Thangbi Lhakhang: In de Chokhor-vallei vinden we het Thangbi Lhakhang-klooster, gebouwd in de 15e eeuw. De tempel is befaamd vanwege het Thangbi Mani-festival in september, waarbij de lama’s symbolisch over vuur springen om kwade geesten te verdrijven en geluk af te smeken voor de gemeenschap.

Overnachting in Ura (3100 meter)

Voordat we de mooie Bumthang-regio gaan verlaten, verblijven we nog een nachtje in de Ura-vallei. We rijden van Jakar naar het dorpje Ura Lhakhang, waarvandaan we een mooie wandeling maken.

• Ura Village Heritage Walk: Tijdens deze 2 uur durende wandelroute maken we kennis met het authentieke Bhutanese boerenleven. We bezoeken verschillende kleine werkplaatsen waar nog op traditionele wijze wordt geweven of gesmeed, wandelen door de vallei en het alpiene gebied en maken kennis met de vriendelijke bewoners van dit gebied. Na afloop hebben we de rest van de dag de tijd om rond te kijken in het charmante dorp of te genieten van de serene omgeving.

Overnachting Mongar (1600 meter)

Vandaag lassen we een rustdag in en we gebruiken de dag om het dorp en de omgeving beter te leren kennen. In de ochtend bezoeken we de Mongar Dzong, waarna we de rest van de dag vrij zijn om op eigen tempo rond te wandelen. Een aanrader is bijvoorbeeld de lokale markt te bezoeken om kennis te maken met de ambachtslieden die hier hun zelfgemaakte producten verkopen. 

• Mongar Dzong: Dit kloosterfort ligt net iets boven het dorp en wordt, net als de andere dzongs in het land, gebruikt als administratief en religieus centrum. De dzong zelf is rijk versierd met gedetailleerde thangka's, muurschilderingen en sculpturen. 

Overnachting Trashigang (1200 meter)

Na het ontbijt reizen we in 2 uur tijd naar de meest oostelijke stad van Bhutan: Trashigang. Dit district grenst aan India en staat ook bekend als "het juweel van het oosten”. In Trashigang-stad valt meteen op dat de handelaren op de markt een andere kledingstijl hebben. Dit zijn de Brokpa, afstammelingen van Tibetaanse immigranten. Een semi-nomadisch volk met zijn eigen taal, kleding en cultuur. In Trashigang bezoeken we de plaatselijke dzong.

• Trashigang dzong: De dzong werd in 1659 gebouwd om het oostelijk deel van Bhutan tegen invallen vanuit Tibet te beschermen. Het kloosterfort is gebouwd op de uitloper van een heuvel en biedt een mooi uitzicht over het dal en de Dangme Chu-rivier. De serene binnenplaats, kleurrijke gebedsvlaggetjes en de rustige ligging maken dit tot een bijzonder bezoek.

Overnachting in Merak (3500 meter)

Het wordt een bijzondere dag vandaag want we gaan op bezoek bij de yak-herders uit de regio. Hiervoor hiken we in ongeveer 3 uur tijd naar een herderskamp. We zien hoe de yaks gemolken worden en hoe er boter gekarnd wordt van de melk. In de maanden april, mei en juni bloeien de rododendrons volop en zijn de alpiene weilanden gevuld met kleurrijke wilde bloemen. Tijdens de hike hebben we een schitterend uitzicht over de Jomo Kengkhar-berg en de omliggende hooglanden.

Na een picknicklunch in de weilanden kunnen we optioneel een klim maken naar het Jomo Kuengkhar-uitzichtpunt. De lokale bevolking gelooft dat de berggodin Jomo Kengkhar hier in de bergen leeft en voorspoed brengt in de regio. Ter ere van de godin vindt er jaarlijks een groot festival plaats. De klim neemt ongeveer 2 uur (heen en terug) in beslag en biedt een schitterend panoramisch uitzicht over de vallei.

Overnachting Trashiyangste (1871 meter)

Voordat we terugkeren naar het westelijk deel van Bhutan, maken we eerst nog een uitstapje richting het noorden. Vandaag rijden we in 1,5 uur tijd naar het dorp Trashiyangste, waar we een aantal bezienswaardigheden bekijken. De regio staat bekend als multicultureel, waar bevolkingsgroepen als de Yangtseps, de Tshanglas, de Bramis, de Khengpas en de Lhuentse allemaal samenleven. Elk met zijn eigen taal en cultuur.

• Chorten Kora: Van deze stupa uit 1749 gelooft men dat de Nepalese Boudhanath-stupa in Kathmandu model stond. Honderden mensen uit het nabijgelegen Indiase Arunachal Pradesh en de Brokpa komen hier elk jaar samen met de lokale bevolking tijdens het Dakpa Kora-festival. Dit festival vindt plaats tussen februari en maart.
• The Traditional Woodcraft Center: Van generatie op generatie wordt de kunst van het houtbewerken doorgegeven in Bhutan, genaamd: shagzo. Het Woodcraft Center is het belangrijkste instituut in Bhutan waar les wordt gegeven in deze kunstvorm. In de school zien we hoe de leerlingen de meest uiteenlopende verfijnde gebruiksvoorwerpen en decoratieve objecten creëren van esdoorn, walnotenhout, taxus, sikkimspar en zelfs rhododendron. 
• Trashiyangtse Dzong: Gelegen op een bergrug bezoeken we de dzong van Trashiyangste. De dzong dateert uit de 15e eeuw en ligt naast de ruïnes van een dzong uit de 9e eeuw.
• Bumdeling Wildlife Sanctuary: Dit unieke 1545 vierkante kilometer grote natuurreservaat is het leefgebied van 100 verschillende soorten bedreigde zoogdieren, waaronder de Bengaalse tijger, het sneeuwluipaard en de rode panda. Het bijzondere ecosysteem van bossen en alpineweides nodigt ook elk jaar de zwarthalskraanvogel uit om te overwinteren. Naast zoogdieren en kraanvogels is het een belangrijke plek voor meer dan 432 verschillende vogelsoorten, 650 verschillende plantensoorten en 130 vlindersoorten. We maken hier een mooie wandeling door het reservaat en genieten van de schitterende natuur.

Overnachting Paro (2200 meter)

Vandaag vliegen we weer terug naar het westen. Onze chauffeur brengt ons naar Yonphula Airport, waarvandaan we de binnenlandse vlucht naar Paro nemen. Tijdens de 45 minuten durende vlucht hebben we een spectaculair uitzicht over de bergen en de valleien. Na de landing in Paro worden we naar ons hotel gebracht en is de rest van de dag vrij te besteden. Wandel bijvoorbeeld lekker door de straten van Paro en bezoek de kleine winkeltjes en theehuizen. Met een beetje geluk is er zelfs een boogschietwedstrijd gaande.

Terugvlucht naar huis

De afgelopen weken mochten we te gast zijn in een land dat pas iets meer dan 50 jaar toeristen ontvangt. Dit zie je, merk je en voel je door het hele land: in de puurheid van de mensen, de rust die in de valleien hangt en de oprechte trots waarmee tradities worden gekoesterd. Bhutan laat een onuitwisbare indruk achter en wie weet nodigt deze memorabele reis je wel uit om ooit weer terug te keren.